Dla Xportalu: Mehmet Perinçek (PL/RU)
Od Redakcji: Prezentujemy Czytelnikom wywiad z Mehmetem Perinçekiem (ur. w 1978 r.), tureckim historykiem, politologiem i działaczem politycznym. Perinçek specjalizuje się w historii najnowszej Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej, zajmował się także szeroko stosunkami turecko-rosyjskimi. Jego ojciec, Doğu Perinçek, jest znanym wieloletnim aktywistą politycznym i przewodniczącym odwołującej się do kemalizmu Partii Patriotycznej. Obydwaj zostali aresztowani w 2011 roku i uwięzieni w związku z rzekomym udziałem w spisku nacjonalistycznej organizacji Ergenekon (której istnienie nie zostało potwierdzone) mającym na celu obalenie istniejącej władzy. W 2014 roku Mehmet Perinçek wraz z ojcem zostali zwolnieni z więzienia i od tego czasu Partia Patriotyczna udziela umiarkowanego poparcia rządzącej w Turcji Partii Sprawiedliwości i Rozwoju Recepa Tayyipa Erdogana. (M.G.)
-Jak ocenia Pan politykę zagraniczną i wewnętrzną Turcji pod rządami Recepa Tayyipa Erdogana? Niektórzy komentatorzy twierdzą, że chce on realizować program neoosmański. Czy to prawda?
-Kiedy Recep Tayyip Erdogan doszedł do władzy przy pomocy USA, na początku był całkowicie pod ich kontrolą i nawet popierał wojnę iracką i wspierał USA w trakcie jej trwania. Kilka razy stwierdził także, że uważa się za współtwórcę projektu „Wielkiego Bliskiego Wschodu”. Jest to amerykański projekt wymierzony w nasz region i wedle tego projektu Ameryka chce zmienić granice dwudziestu czterech państw w tym regionie się znajdujących. W tym czasie Erdogan przyznawał się do współtworzenia tego projektu. Potem USA zrozumiało, że nie mogą osiągnąć tego celu z Erdoganem, ponieważ widać było, że traci on na tym prestiż i kiedyś wyjdzie spod kontroli Amerykanów. Dlatego ci zdecydowali się go pozbyć i wtedy Erdogan stanął przed zagrożeniem ze strony Ameryki i zaczął nieco zmieniać swoją politykę zagraniczną – nastąpiło zbliżenie z Rosją i z innymi krajami eurazjatyckimi. Potem oczywiście była ubiegłoroczna próba przewrotu w Turcji. Po tym wydarzeniu Erdogan stał się bardziej antyamerykański, gdyż ta próba miała charakter proamerykański. Teraz Erdogan zbliża się ku Rosji, współpracuję z Rosją, z Iranem i z Irakiem. Oczywiście są problemy z Syrią, ale wkrótce zobaczymy, jak Erdogan pogodzi się także z Damaszkiem. To pewne. Dlaczego? Dlatego, że USA stworzyło w północnym Iraku marionetkowe państwo – Kurdystan. Oczywiście chcą oni rozszerzyć granice Kurdystanu kosztem Turcji i ponadto chcą otworzyć korytarz z północnego Iraku do Morza Śródziemnego przez Syrię. Ten „korytarz kurdyjski” jest bardzo wielkim zagrożeniem dla Turcji. Za tym wszystkim stoi USA, zatem Turcja stoi teraz przez zagrożeniem ze strony atlantyzmu, wobec tego musi ona balansować to niebezpieczeństwo i musi ona koniecznie nawiązać partnerskie stosunki z sąsiednimi krajami eurazjatyckimi. I Erdogan teraz to czyni. Jeśli chodzi o politykę wewnętrzną to są tu większe problemy, ponieważ aby przeciwstawić się planom USA w Turcji, należy zjednoczyć naród, czego Erdogan nie może zrobić, bo jest przeciwnikiem świeckiego państwa i bardziej skłania się ku islamizmowi. Zaczął przekształcać korzenie tureckiej państwowości i dlatego nie jest w stanie zjednoczyć narodu. Czasem występuje przeciwko kemalizmowi, przeciwko Atatürkowi, którego naród bardzo kocha. Zatem musi on koniecznie odstąpić od tej polityki w Turcji. Można powiedzieć, że polityka zagraniczna Erdogana ma więcej pozytywów, a polityka wewnętrzna odwrotnie, dlatego nie zdoła on zjednoczyć narodu przeciwko amerykańskiemu imperializmowi.
-W polskich mediach nie mówiło się wiele o próbie przewrotu w Turcji. Jaka jest Pana ocena tego wydarzenia? Czy inicjatorzy przewrotu byli związani z ruchem Fethullaha Gülena?
-Ta próba puczu była całkowicie proamerykańska. Ameryka, jak już wspominałem, chce pozbyć się Erdogana i wykorzystała zwolenników Gülena. Stanowią oni równoległe struktury państwowe w Turcji, jak Gladio w Europie – państwo w państwie. Jednak większość armii opowiedziała się przeciwko przewrotowi, dlatego puczyści nie mogli osiągnąć swoich celów. Większość armii była za Turcją, za swoją ojczyzną i przeciwko puczowi, a ruch Gülena to organizacja całkowicie proamerykańska i po próbie puczu w Turcji zaczęła się ich czystka, gdyż wcześniej zajmowali oni bardzo ważne stanowiska i urzędy w strukturach państwowych – w biurokracji, w armii. Obecnie Turcja pozbyła się tych proamerykańskich sił. Ameryka próbowała wykorzystać ruch Gülena w tym przewrocie.
-Jak obecnie wyglądają stosunki rosyjsko-tureckie? Jak zbliżenie Turcji i Rosji wpłynęło na relacje pomiędzy Turcją i USA?
-Tak jak mówiłem wcześniej, Turcja stoi przed zagrożeniem ze strony USA, ponieważ Ameryka chce rozczłonkować Turcję i wspiera kurdyjskich separatystów – dostawami broni i innymi środkami. USA chcą stworzyć tzw. Kurdystan. Jest to oczywiście poważne niebezpieczeństwo dla Turcji. Żeby jemu zapobiec, Turcja musi koniecznie stworzyć strategiczne partnerstwo z innymi eurazjatyckimi krajami, przede wszystkim oczywiście z Rosją, ponieważ ta również ma poważne problemy z Zachodem i USA. Być może w historii obydwu krajów ich interesy nigdy nie były tak zbieżne jak dzisiaj, nie tylko na Bliskim Wschodzie, ale i na Kaukazie, w rejonie Morza Czarnego itd. Turcja i Rosja muszą koniecznie nawiązać nie zwyczajne ale strategiczne partnerstwo. Jest ono niezbędne, ponieważ obydwa kraje potrzebują się nawzajem, by ochronić swoje państwa narodowe. Uważam, że obydwa kraje powinny natychmiast nawiązać partnerstwo strategiczne nie tylko w zakresie bezpieczeństwa, ale też w dziedzinie gospodarczej, ponieważ Rosja zajmuje drugie miejsce dla Turcji pod względem stosunków ekonomicznych. Oznacza to, że handel zależy od Rosji, więc także w tej sferze Turcja musi z nią współpracować.
–Jak ocenia Pan rolę Turcji w konflikcie syryjskim i jaka jest rola Izraela w kwestii kurdyjskiej?
-Początkowo rola Turcji pod rządami Erdogana w kwestii syryjskiej była negatywna, ponieważ wówczas Turcja współdziałała z USA. Wtedy Erdogan był pod kontrolą USA i występował przeciwko Damaszkowi, przeciwko Baszarowi al-Asadowi itd. Wszelkie te działania ze strony Turcji były bardzo szkodliwe nie tylko dla Syrii, ale też dla Turcji, ponieważ po tych działaniach Erdogana rozwinął się terror fundamentalistów i separatystów. Teraz Erdogan z pewnością zrozumiał swój błąd. Obecnie porozumieli się Turcja, Rosja i Iran. Ten proces zaczął się od spotkania w Astanie i trzy kraje zaczęły współpracować w kwestii syryjskiej. Z drugiej strony armia turecka także wkroczyła do Syrii i w koordynacji z Rosją zwalcza terrorystów i fundamentalistów i ponadto toczy walki z separatystami. Tak jak mówiłem, USA chce otworzyć „korytarz kurdyjski” z północnego Iraku do Morza Śródziemnego przez Syrię, a armia turecka rozbija ten korytarz i niweczy plany Ameryki. Dlatego teraz rola Turcji i tureckiej armii w kwestii syryjskiej jest pozytywna. Izrael to oczywiście jedno z głównych państw, które wspierają Kurdystan. Kurdystan nie będzie państwem Kurdów. Będzie to przyczółek przeciwko krajom regionu, a także przeciwko Rosji, Chinom itd. Głównym celem USA jest przejęcie surowców naturalnych Azji Środkowej, a żeby tego dokonać, Ameryka musi kontrolować Bliski Wschód. Do tego jest im potrzebny właśnie Kurdystan. Izrael oczywiście współpracuje w tym projekcie z USA i ci, którzy bronią niezależności Kurdystanu – Barzani i jemu podobni – mówią, że Kurdystan będzie drugim Izraelem. Izrael jest tego świadom. Kurdystan nigdy nie będzie państwem Kurdów, ale przyczółkiem USA. Dlatego pomiędzy projektem Kurdystanu a Izraelem są bardzo mocne więzi.
–Kilka dni temu Recep Tayyip Erdogan odwiedził Polskę i spotkał się z prezydentem RP Andrzejem Dudą. Czy są jakieś perspektywy współpracy polsko-tureckiej? Niektórzy eksperci uważają, że polskie władze chcą stworzyć oś Polska-Węgry-Turcja.
-Oczywiście Polska i Turcja powinny stworzyć sojusz. Ale trzeba odpowiedzieć na pytania – przeciwko komu i po co? Jeśli ten sojusz będzie przeciwko krajom eurazjatyckim dla interesów USA i atlantystów – to złe i szkodliwe tak dla Polski jak i dla Turcji. A jeśli to będzie sojusz dla interesów regionu – jest to jak najbardziej właściwe. Jeśli byłoby to na przykład przeciwko Rosji albo Iranowi, to jest to niekorzystne dla Polski i Turcji – to korzyść dla Amerykanów. Dlatego trzeba sprawdzić program sojuszu – na jakich zasadach będzie on oparty. Ale oczywiście Polska i Turcja powinny bez wątpienia współpracować.
– Как Вы оцениваете внутреннюю и внешнюю политику Турции под властью Реджепа Тайипа Эрдогана? Некоторые комментаторы говорят что он хочет реализовать неоосманскую программу. Это правда?
-Когда Реджеп Тайип Эрдоган пришел к власти с помощью США, тогда сначала он был совсем под контролём США и он даже поддерживал иракскую войну и поддерживал США во время иракской войны. Он несколько раз сказал, что он являеться сопредседателям проекта „Великого Ближнего Востока”. Это американский проект против нашего региона и по этому проекту Америка хочет изменить границе двадцать четырёх стран в нашем регионе. В то же время Эрдоган сказал, что он является сопредседателям этого проекта. Потом США поняли, что они не могут достичь своей цели с Эрдоганом, потому что они видели: он потеряет престиж и иногда он выйдёт из-под контроля Америки. Поэтому они решили избавиться от него и тогда Эрдоган стал перед лицом с угрозой со стороны Америки и потом он чуть-чуть начал поменять свою внешнюю политику и начал близиться с Россией, с евразийскими странами. И была конечно год назад попытка переворота в Турции. После этой попытки переворота, Эрдоган стал более антиамериканским, потому что это была попытка проамериканского переворота. Сейчас Эрдоган ближе к России, сотрудничает с Россией, с Ираном, с Ираком. Есть конечно несколько проблем с Сирией, но мы увидим скоро, что Эрдоган будет примириться тоже с Дамаском. Это точно. Почему? Потому что США создали в северном Ираке марионеточные государство — Курдистан. Конечно, они хотят расширить границу Курдистана за счёт Турции и с другой стороны они хотят открыть коридор из северного Ирака до Средиземного моря, по Сирей. Этот „курдский коридор” — очень большая угроза для Турции. Всё это делает США, поэтому Турция сейчас перед лицом угрозы со стороны Атлантика и поэтому ей надо балансировать эту угрозу и ей надо обязательно создать партнёрства с соседними евразийскими странами. И Эрдоган сейчас это делает. Это внешняя политика, а по внутренной есть большие проблемы, потому что, чтобы сопротивляться планам США в Турции надо соединить народ, а Эрдоган этого не может делать, потому что он против светского государства, он более исламист. Он начал менять корни турецкого государства и поэтому он не может соединить народ. Он иногда выступает против кемализма, против Ататюрка, которого народ очень любит. И вот ему надо обязательно отказаться от этой политики в Турции. Можно сказать внешняя политика Эрдогана более позитивна а внутренняя политика отрицательная, потому что он не сможет объединить народ против американского империализма.
– В медиах в Польшы очень немного говорили о попытке переворота в Турции. Как вы оцениваете это событие? Инициаторы переворота были связанные с движением Фетхуллаха Гюлена?
-Попытка переворота, попытка путча была чисто проамериканская. Америка, как я вам говорил, хочет избавиться от Эрдогана и они использовали фетхуллахистов. Фетхуллахисты это параллельное государство в Турции, как Гладио в Европе — государство в государстве. Однако, большинство армии поступало против переворота, поэтому путчисты не могли достичь своей цели. Большинство армии поступало за Турцию, за свою родину и против путча, а фетхуллахисты, они конечно чисто проамериканская организация, и после путча в Турции начиналась очистка от фетхуллахистов, потому что раньше они занимали очень важные посты и места в государственных структурах — среди бюрократов, в армии. Сейчас Турция избавилась от этих проамериканских сил. Америка использовала фетхуллахистов для этого переворота.
–Как сейчас выглядят турецко-российские отношения? Как приближение Турции и России влияло на отношения между Турцией и США?
-Как я раньше сказал, Турция сейчас перед угрозой со стороны США, потому что Америка хочет расчленить Турцию и поддерживает курдских сепаратистов — оружием и другими средствами. Они хотят создать т.н. Курдистан. Конечно всё это очень серьёзная угроза для Турции. Чтобы балансировать эту угрозу, Турции обязательно надо создать стратегические партнёрство с другими евразийскими странами, во-первых конечно с Россией, потому что там тоже есть серьёзные проблемы с Западом и США. Поэтому может быть, что в истории двух стран интересы России и Турции никогда не совпадали как сегодня, не только на Ближнем востоке, но и на Кавказе, на чёрноморском регионе и так далее. Турции и России надо обязательно создавать не обычное, а стратегическое партнёрство. Партнёрство это необходимость, потому что обе страны, чтобы сохранять свое национальные государства нуждаются друг друга. Я считаю, что обе страны должны срочно создать стратегические партнёрство не только для безопасности но ещё для экономии, потому что Россия занимает второе место для Турции по экономике. Это значит, что торговля зависит от России, тогда и в этой сфере Турции надо сотрудничать с Россией.
-Как вы оцениваете роль Турции в сирийском конфликте и какая есть роль Израиля в курдском вопросе?
-Сначала роль Турции под Эрдоганом в сирийском вопросе была отрицательная потому что Турция тогда действовала с США. Тогда Эрдоган был под контролём США и выступал против Дамаска, против Башара аль-Асада и т.д. Но все такие действие от Турции были очень вредными, не только для Сирии, но также очень вредными и для Турции, потому что террор фундаменталистов и террор сепаратистов развивались после этих действий Эрдогана. А сейчас Эрдоган наверно понял свою ошибку. Сейчас Турция, Россия и Иран встретили все остальное. Этот процесс начинался от встречи в Астане и три страны начали сотрудничать по сирийскому вопросу. С другой стороны турецкая армия тоже вошла в Сирию и в координации с Россией воюет против террористов и фундаменталистов и ещё воюет против сепаратистов. Как я вам говорил США хотят открыть „курдский коридор” из северного Ирака до Средоземного Моря по Сирии, а турецкая армия разбивает этот коридор. И сорвали планы Америки. Поэтому Турция и турецкая армия сейчас играет позитивную роль по сирийскому вопросу. Израиль, конечно, это один из главных государств, которые поддерживают Курдистан. Курдистан не будет государством курдов. Это будет плацдарм против региональных стран и тоже против России, против Китая итд. Главный цель США это захват натуральных ресурсов в Средней Азии а, чтобы их захватить Америке надо контролировать Ближний Восток, поэтому им нужен обязательно этот Курдистан. Израиль конечно по этому проекту работает вместе с США и даже кто защищает независимость Курдистана — Барзани и все эти люди говорят что Курдистан будет втором Израилем. Израиль тоже это знает. Курдистан никогда не будет страной Курдов, а будет плацдарм США. Поэтому между проектом Курдистана и Израилем есть очень тесные связи.
-Несколько дней назад Реджеп Эрдоган посетил Польшу и встретился с президентом Польши Анджеем Дудой. Есть какие-то перспективы польско-турецкого сотрудничества? Некоторые эксперты думают, что польские власти хочу сотворить какую-то ось Польша-Венгрия-Турция.
-Конечно, Польша и Турция должны создать союз. Но надо ответить на вопросы — против кого и за что? Если этот союз будет против евразийских стран для интересов США и атлантистов — это плохо и вредно и Польши и Турции. А если это будет союз за интересы региона — это очень положительно. Если это например против России или Ирана это невыгодно для Польши и Турции — это выгодно американцом. Поэтому надо посмотреть программу союза — на каких принципах будет он созданный. Но конечно Польша и Турция должны без сомнения сотрудничать.
