Adam Danek: Polski przekład „Drabiny Raju”

Niedawno dzięki wydawnictwu Antyk – Marcin Derewiecki na półki polskich księgarń trafiła wreszcie Drabina Raju, napisana w VII wieku przez św. Jana Klimaka – jedno z najważniejszych dzieł duchowości ascetycznej, monastycznej i mistycznej w dziejach Kościoła. Jest to pierwszy polski przekład tego niezmiernie ważnego traktatu.

Św. Jan Klimak, czczony także jako św. Jan Scholastyk („uczony”), urodził się przed 579 r. Już w młodym wieku postanowił odwrócić się od tego świata, by móc zbliżyć się do spraw Boskich i, mając szesnaście lat, zamieszkał w eremie u stóp góry Synaj. Miał pozostać w cieniu świętej góry do końca swoich ziemskich dni.

Będąc eremitą, św. Jan szczególną wagę przykładał do ćwiczenia się w cnocie pokory. Poddawał się długim próbom milczenia i dla zasady nigdy z nikim nie dyskutował. Zwalczał w sobie uczucie zadowolenia z rosnących z czasem osiągnięć duchowych. Starał się również ukrywać nadprzyrodzone umiejętności, jakimi obdarzyła go Opatrzność w toku coraz głębszej ascezy i kontemplacji. Uznanie dla jego duchowego autorytetu zataczało jednak coraz szersze kręgi. Już w 600 r. został wybrany opatem na Synaju oraz zwierzchnikiem-generałem wszystkich zakonników, pustelników i eremitów w Palestynie. Jego sława dotarła aż do Stolicy Apostolskiej: św. Grzegorz Wielki, Papież, posłał z Rzymu dary dla szpitala, założonego przez św. Jana w pobliżu góry Synaj, oraz list, polecając się jego modlitwie.

[flgallery id=9 /]

Poproszony o spisanie wskazówek dla życia duchowego, św. Jan opracował traktat, którego właściwy tytuł brzmi Drabina doskonałości do Raju, a od którego wywodzi się jego główny przydomek (gr. climax – „drabina”). Traktat dzieli się na trzydzieści rozdziałów, odpowiadających trzydziestu latom życia ukrytego Zbawiciela, tj. okresowi przed rozpoczęciem przez Niego działalności publicznej. Poszczególne rozdziały opisują sposoby osiągania przez adepta kolejnych poziomów duchowego udoskonalenia i wtajemniczenia, przedstawionych symbolicznie jako coraz wyższe szczeble biblijnej drabiny Jakuba (Rdz 12, 10-19), prowadzącej wzwyż do Raju.

Na krótko przed śmiercią św. Jan Klimak zrezygnował z godności opata klasztoru na Synaju. Odszedł do Pana 30 marca 645 r., spędziwszy ostatnie chwile ziemskiego życia w swojej pustelni. W rocznicę śmierci przypada też jego wspomnienie w kalendarzu liturgicznym Kościoła.